Çevik Strateji Nedir?

“Agile” ya da Türkçe karşılığı ile “Çevik” bir felsefedir. Çok farklı tanımları yapılmakla birlikte, tüm tanımlamaların gönderme yaptığı ortak ve temel kavramlar hız, esneklik, belirsizlik ve değişime etkin tepki verme olarak öne çıkmaktadır.

Geçtiğimiz yıllarda değişime adapte olmanın önemi vurgulandı hep, ancak günümüzde artık değişimi nasıl yaratabilirim düşüncesi önem kazanmaktadır. Küreselleşmenin getirdiği, işletmeler için hızlı değişim ihtiyacı ve çeşitlenen, hızlıca değişen müşteri talepleri çevik stratejiyi işletmeler için önemli kılmaktadır.

Çeviklik konusunda temel iki yaklaşım söz konusudur. Bir bakış açısına göre çeviklik pazar şartlarına ve müşteri gereksinimlerindeki ani değişimlere cevap verme noktasındaki operasyonel araç ve yeteneklere odaklanırken diğer yaklaşıma göre konu yetenekler üstü bir paradigma ve stratejik bakış açısı olarak ele alınmaktadır. Birinci grup çeviklik bakış açısı kapsamında örgütsel çeviklik, üretim çevikliği ve tedarik zinciri çevikliği gündeme gelirken ikinci grup yaklaşımda ise stratejik çeviklikten söz edilmektedir.

Strateji ve çeviklik çoğu zaman zıt kutuplar gibi değerlendirilmişlerdir. Strateji, dikkatlice seçilmiş bir dizi eylem üzerinden net olarak belirlenmiş bir yolun, başka bir ifadeyle önceden sistematik olarak tanımlanmış bir yolun izlenmesi olarak görülür. Çeviklik ise fırsatçılığın somut hali olarak görülür. İkisinin de kaçınılmaz olarak birbirine ihtiyacı vardır. Çeviklik olmadan strateji, merkezi planlamadır. Strateji olmadan çeviklik ise kargaşaya yol açar.

Çevik strateji kavramı belirsizlik ortamındaki hızlı değişim karşısında doğru işi, en doğru biçimde yapma ve müşteriye talep konusu ürünü eksiksiz ve en hızlı bir biçimde sunabilme kapasitesi olarak ifade edilmektedir. Çevik strateji daima esnek ve atik olmak, geçmiş seçimleri sürekli değerlendirmeye ve yeni gelişmeler ışığında yönünü değiştirmeye hazır olmak şeklinde ifade edilmiştir. Çevik stratejinin, üç dinamik yeteneğin birleşmesi ile oluştuğu ifade edilmiştir.

Bu dinamikler; stratejik hassasiyet, liderliğin tekliği ve kaynakların akıcılığı olarak belirlenmiştir.

Çevik strateji yaklaşımı çeviklik ve stratejiyi harmanlayarak, şirketleri vizyondan stratejiye doğru geliştirir. Bu süreçte çeviklik tekrarlayan bir şekilde, şirketlerin öğrendikleri karşısında yeni beceriler geliştirir ve baştaki stratejisini yeniden düzenler.

Pek çok şirketin anlamakta başarısız olduğu şey, etkili stratejinin çevik tutumu bastırmaktan ziyade yeniliğin ve deneyciliğin içinde gerçekleşmesi gerekli sınırları belirleyerek, teşvik edici olmasıdır. Ancak yerleşik firmaların daha çevik bir tutum sergilemesini isteyen yöneticiler, inovasyon oluşturma süreçlerinin, çoklu planlama dönemlerinin ve diğer kurumsal araçların, inovasyonu nasıl olumsuz etkileyebileceğini çoğunlukla tam olarak görmezler.

Çevik stratejiyi uygulamak isteyen kurumların dikkat etmesi gereken püf noktalar:

Destek alın: Tutarlı bir planın geliştirilmesini ve stratejinin sahiplenilmesini sağlamak için en başından itibaren farklı stratejik boyutlarınızdan sorumlu insanları kurumunuza dahil edin.

Gözden geçirin ve öğrenin: Planlayın > Yapın > Öğrenin > Uyarlayın.

Ekip olarak planınızı düzenli olarak gözden geçirin. Bir şeyler ekleyin, bir şeyler taşıyın, bir şeyler silin; planınız ne kadar güncelse o kadar iyidir.

İletişim kurun: Kuruluşun nereye gittiğini bildiğiniz için, diğer çalışanlarınızın bildiğini varsaymayın. Lider olarak, planı herkesle paylaşmak için zaman ayırdığınızdan ve herkesi aktif olarak dahil ettiğinizden emin olun.

Zekice planınızı uygulayın: Strateji ve uygulama ayrılmaz bir şekilde ilişkilidir ve eşit derecede önemlidir. Fikirlerinizi asla eyleme dönüştürmezseniz, sonuçlarını asla göremezsiniz. Planı gerçekleştirmek için elinizden geleni yaparak, işe yarayan ve çalışmayan her şeyi iyileştirebilecek şeylerden harika sonuçlar elde edeceksiniz.

Çalışanlarınızı güçlendirin: Bir kuruluştaki herhangi bir düzeydeki herkes stratejik davranabilir. Çalışanlarınızı stratejik plan bağlamında ve kendi etki alanları dahilinde dikkatli seçimler yapmaları için yetkilendirerek, herkesin stratejiye sahip olmasını ve stratejiye katkıda bulunmasını ve onu etkin bir şekilde eyleme dönüştürmesini sağlayın.

Projelerinizi yönetin: Herhangi bir stratejik plan içinde çok sayıda girişim vardır ve kapsayıcı plan yalnızca ihtiyaç duyulan eylemlerin üstünü çizer. Size rehberlik edecek genel bir planınız olduğunda, her projenin haritalandırılması ve gerçek, pratik eyleme dönüştürülmesi gerekir.

Uyum sağlayın ve geliştirin: Özellikle kuruluşunuz hızlı hareket eden, öngörülemeyen bir pazarın parçasıysa, 3 ila 5 yıl uzun bir süre. Stratejinizi somut olarak görmeyin, bunun yerine bir organizasyon olarak daha çevik olmak için çabalayın.

Konu ilginizi çekiyor ve daha fazla bilgi almak istiyorsanız sizi Çevik Strateji Semineri'ne davet etmek isteriz.

Bu konuda Sohrab Salimi ve Roger L. Martin’in çevik strateji üzerine yaptıkları sohbeti dinlemenizi öneririz.

Görüşmek üzere. İyi çalışmalar.