90’lı yılların başında Amerikan ordusu
soğuk savaş sonrasında karşılaştığı yeni dünya ile farklı düzenler geliştirme
ihtiyacı duydu. İki kutuplu dünyanın tahmin edilebilir düzeni yerini farklı bir
iklime bırakmıştı. Bu değişken ve karışık yeni düzene VUCA adı verildi. VUCA
terimi; Oynaklık (Volatility), Karmaşıklık (Complexity), Belirsizlik
(Uncertainty) ve Muğlaklık (Ambiguity) sözcüklerinin baş harflerinden
oluşmaktadır.
Uluslararası ilişkilerin çok kutuplu hale
geldiği, ittifakların karmaşıklaştığı bu yeni dünyada değişime uyum ve esneklik
kavramı gücün yeni tanımlarından biri haline gelmektedir. Benzer zamanlarda,
21. yüzyılın başında iş hayatının örnekleri de geri dönülmez bir şekilde
değişti. Bu süreç içerisinde VUCA iş dünyası tarafından da benimsendi.
VUCA, işletmelerin bugünkü ve gelecekteki
stratejilerini şekillendirebilmeleri için onlara bir çerçeve oluşturmaktadır. Dinamik
ve pek çok değişikliğin yaşandığı günümüz dünyasında, hiçbir şeyin önceki dönem
gibi olmayacağı bu yüzden eski alışkanlıklardan kurtulup, bulunduğumuz dönemin
karmaşa ve belirsizliklerine uyum sağlayabilmek, liderler için önemli bir konu
haline gelmiştir. Günümüz VUCA dünyasında, liderlerin daha karmaşık ve
uyarlanabilir, daha esnek düşünebilme yeteneklerine sahip olmaları gereklidir.
VUCA dünyasında, insanların değişen
şartlara uyum sağladıklarını zannettikleri anda, şartlar tekrar değişebilmekte
ve bu değişime ayak uydurup uyum sağlayabilenler ayakta kalabilmektedirler.
Günümüzde hüküm süren bu “yeni dünya“da, beklemek yerine adapte olan, verileri
doğru yorumlayıp uygun stratejiler belirleyebilen, bireysel değil ekiple
hareket edebilen, emir veren değil yol gösteren, anlayan, risk alabilen,
kişisel farkındalığı yüksek, dayanıklı, sadece saygı gören değil aynı zamanda
sevilen liderler kazançlı çıkmaktadır. VUCA’yı tam anlamıyla öğrenebilmek,
anlayabilmek ve VUCA atmosferine karşı hazırlıklı olabilmek için, onu oluşturan
bileşenlerin incelenmesi faydalı olacaktır.
VUCA Bileşenleri
Oynaklık (Volatility)
VUCA'daki oynaklık, sürekli değişen, daha
istikrarsız hale gelen ve küçük veya ciddi değişikliklerin daha öngörülemez,
daha şiddetli ve daha hızlı hale geldiği bir dünyada yaşadığımız gerçeğini
ifade eder. Bu dünyada oynaklık, piyasa ortamındaki sık ve güçlü değişiklikleri
ifade eder. Değişikliklerin çoğu yeni teknolojiler, düzenlemeler ve kültürel
eğilimler tarafından yönlendirilir. Bunlar, çevrelerinde yeni rakipler, ikame
ürünler ve daha kısa ürün yaşam döngüleri sağlar. Bu yeni teknolojilere dayalı
ürün ve hizmetlerde müşteri ihtiyaç ve beklentilerini değiştirmektedir.
Örneğin, akıllı telefonların 2007'de piyasaya sürülmesinden bu yana, iyi bir
müşteri deneyiminin bilgi ve işlevlerin her zaman ve her yerde mevcut olduğu
gerçeğine çok daha fazla dayanan “her zaman çevrimiçi” bir toplum ortaya çıktı.
Belirsizlik (Uncertainty)
VUCA'daki belirsizlik, geleceği
şekillendirmek için bir temel olarak geçmişten gelen olayların, tahminlerin ve
deneyimlerin hızla azalan öngörülebilirliği anlamına gelir ve geçerliliğini ve
alaka düzeyini kaybeder. Yatırımları, gelişmeleri ve büyümeyi planlamak
neredeyse imkansız hale gelir. Giderek kısalan ürün yaşam döngülerinin bir
sonucu olarak, bu dünyada pazar analizleri doğruluk içeriğini çok daha hızlı
kaybediyor. Sonuç olarak, karar verme için nicel temeller artık mevcut değil ve
birçok karar vericinin belirsiz durumları artıyor. Bu nedenle şirketler,
değişikliklere daha hızlı tepki vermek istiyorlarsa, VUCA ortamında büyük baskı
altındadırlar.
Karmaşıklık (Complexity)
VUCA'daki karmaşıklık, dünyanın her
zamankinden daha karmaşık olduğu anlamına gelir. Yeni teknolojiler, yeni düzenlemeler,
küreselleşen pazarlar, yeni rakipler, değişen müşteri gereksinimleri - bu
modern dünyadaki değişiklikler artık yönetilebilir değildir. Farklı
gelişmelerin neden ve etkisini anlamak her geçen gün daha da zorlaşır. Yöneticiler
ayrıca karmaşık bir ortamda yeniliklerin etkisini ve başarısını tahmin etmekte
güçlük çekerler. Bir hata yaparak kariyerlerini riske atmaktan korkmaları
gerekiyorsa, genellikle mevcut çözümlere ve süreçlere bağlı kalmaya
meyillidirler. Sonuç olarak inovasyon azalır, şirket daha fazla gelişmez ve
şirketin uzun vadeli başarısı tehlikeye girer.
Muğlaklık (Ambiguity)
Günümüzün VUCA dünyasında organizasyonlara ve liderliğe yönelik talepler, her zamankinden daha çelişkili ve paradoksaldır ve kişisel değer sistemini tamamen test etmektedir. Ne? Neden? ve Nasıl? Bu dünyadaki kararlar cesaret, farkındalık ve hata yapma isteği gerektirir. VUCA'da belirsizlik, bilgi durumunun belirsizliğini ifade eder. Farklı şekillerde yorumlanabilen bilgiler yüksek risk taşır ve çoğu zaman yanlış kararlara yol açar. Yöneticiler de burada bahsedilen bir sorunla karşı karşıyadır: Yanlış kararlar vererek şirketin veya kendi itibarının zedelenmesi endişesi, onları cesur, stratejik önlemler almaktan alıkoymaktadır. Sonuç olarak, şirket daha fazla gelişmez.
VUCA dünyasının getirmiş olduğu bu yeni dünya düzeninin iş hayatındaki etki ve tepkileri artık çok daha farklıdır. Bu nedenle, işletmeler ve liderler karşılaşacakları yeni durumlara geleneksel yöntemlerle yaklaşmak yerine, bu yeni düzeni kabul edip, bu dünyaya uyum sağlayabilir bir hale gelmelidirler.
İşletmeler ve liderler bakış açılarını değiştirip bu yeni dünyayı anlamaya çalışan, empati kurabilen, esnek olabilen ve başarısızlıklardan ders çıkarıp hızlı bir şekilde harekete geçebilen bu işletmeler ve liderler yeni dünyada ayakta kalmayı başarabileceklerdir.
Konu ilginizi çekiyor ve daha fazla bilgi almak istiyorsanız sizi VUCA Dünyası Semineri'ne davet etmek isteriz.
Görüşmek üzere. İyi çalışmalar.
Yorumlar
Yorum Gönder